İletişim için: Fatma Pınar ÖZTÜRK

Geliştirilen her yeni ürün, mal ya da hizmetin başarısını tüketici belirler. Bu nedenle yeni geliştirilen çeşitler için de tüketicilerin ne istediklerini bilmek, çeşitlerin pazar odaklı seçilebilmeleri için elzemdir.

“Bir süredir, yeni armut adaylarını tüketici beğenisine uygun şekilde nasıl seçebiliriz?” sorusuna cevap arıyoruz. İşe, Türkiye’deki armut tüketicilerinin ne istediklerini anlamaya çalışarak başladık.

Proje ekibi, “Tüketici Beğenisini Oluşturan Armut Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi” projesinde, ön çalışmalarda edindiği bilgi ve deneyimi birleştirdi. Sonuçta; Türkiye’deki tüketicilerin, armut meyvesi ile ilgili beğeni kriterleri ve bunların öncelik sırası belirlendi. Ayrıca “ıslah ekibinin seçimlerinin tüketici beğenisi ile uyumlu olup olmadığını ve seçimlere, tüketicilerin meyve kalitesi ile ilgili beğenilerini nasıl yansıtabileceğimizi” de anlamaya çalıştık.

Proje, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’nce finanse edildi. Çalışmalarda Doç. Dr. Esra ÇAPANOĞLU GÜVEN (İstanbul Teknik Üniversitesi), Doç. Dr. Perihan KENDİRCİ (İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi) de yer aldılar. Onlar, Enstitüde 11 kişilik bir “Uzman Duyusal Panel Ekibi” oluşturulmasını sağladılar.

Proje Faaliyet Aşamaları

Faaliyet I Duyusal Analiz Eğitimi (Birinci Aşama)	Faaliyet II Duyusal Analiz Eğitimi (İkinci Aşama)	Faaliyet III Meyve Kalitesi Analiz Çalışmaları (Fiziksel, Kimyasal, Duyusal) Düzey: Tüketici	Faaliyet VI Meyve Kalitesi Analiz Çalışmaları (Fiziksel, Kimyasal, Duyusal) Düzey: Eğitimli Panelist	Faaliyet V Verilerin analizi ve yorumlanması
Hedef Kitle Gönüllü MAREM Ar-Ge personeli	Hedef Kitle Uygun koşulları taşıyan MAREM Ar-Ge personeli	Hedef Kitle İç pazar armut tüketicileri	Hedef Kitle Eğitimli Ar-GE personelinden oluşan panelist grubu (6-8 kişi)	-
Amaç Duyusal kalite değerlendirmelerini tekniğine uygun olarak yapabilecek, duyusal algıları uygun düzeyde olan Ar-Ge personelinin panelist olarak seçilmesi	Amaç Farklı test yöntemlerinin uygulanarak seçilmiş olan panelistlerin eğitilmesi	Amaç Fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiş armut meyveleriyle yapılacak duyusal analiz çalışmaları ile tüketicilerin kalite algılarını tanımlamak, beğeniyi oluşturan	Amaç Fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiş armut meyveleriyle yapılacak duyusal analiz çalışmaları ile uzman panelist duyusal analiz verilerini belirlemek	Amaç Kimyasal, fiziksel ve uzman panelist duyusal analiz verilerinin, tüketici duyusal değerlendirmeleri ile uyumluluğunu saptamak

Çalışmada, piyasada ticareti yapılan 4 standart armut çeşidi (Deveci, Ankara, Atago (Nashi), Kieffer) kullanıldı. Çeşitler, tüketicilerin aşina olduğu ancak mümkün olduğunca birbirlerinden farklı kalite özelliklerine sahipti.

Enstrümantal ve duyusal analizlerle kalite özelliklerini belirlediğimiz armutları, kabuklu ve dilimlenmiş olarak tüketicilere sunduk. Çalışma sonunda, armut tüketicilerinin beğenisine; dışsal kalitenin etkisi %25, içsel kalitenin etkisi: %75 oranlarında bulundu.

Armut kalite kriterlerinin tüketici beğenisi

Renk ve şekil skalaları kullanarak meyve renk ve şeklinin tüketiciler üzerindeki etkilerini belirlemeyi amaçladığımız çalışmamızda, tüketiciler için “ideal armut”un; sarı-yeşil, parlak sarı ve açık yeşil renkli, pyriform, tatlı, aromalı ve gevrek olduğunu belirledik.

TEŞEKKÜR

Proje çalışmalarına yöntemsel katkıları için Prof. Dr. Caroline ROSS (Washington State University)’a ve maddi-teknik-lojistik katkıları için diğer desteklerimiz olan İrgeler Fidancılık, Uludağ İhracatçı Birlikleri, Şok Marketler ve CarrefourSA Marketlere teşekkür ederiz.